Osmanlıca “Sevgilim” Ne Demek? Tarihle Mizahı Buluşturan Bir Bakış
Düşünün: Sevgilinize romantik bir mesaj atacaksınız ama modern Türkçe değil de Osmanlıca yazmak istiyorsunuz. “Canım” yerine “Âşık-ı bî-çare gönlümün sahibi” yazınca daha mı romantik olur, yoksa karşınızdakini mesajı görünce güldürüp bloğa mı düşürür? İşte bugün, Osmanlıca’da “sevgilim” demenin mizahi ve yaratıcı dünyasına birlikte dalıyoruz!
Tarihte Sevgililer Günü Mesajı Gönderilebilseydi…
Erkeklerin stratejik yanını düşünelim: Osmanlı erkeği WhatsApp grubu yerine “divan” kurup arkadaşlarına, “Yahu şu kız bana selam verdi, acaba mesaj mı atsam?” diye danışsaydı? Kadınların ilişki odaklı yanını hayal edin: “Mesajına hemen dönme, biraz beklet, merak etsin.” Osmanlı versiyonu: “Mektubunu mühürle ama güvercini üç gün sonra yolla!”
İşte Osmanlıca’da “sevgilim” dediğinizde, bugünkü gibi kısa ve net bir kelime yerine, içi tarihî mecazlarla dolu ifadeler kullanılırdı.
Osmanlıca’da “Sevgilim” Nasıl Denirdi?
Osmanlıca’da sevgiliye hitap için birçok kelime vardı. Bunlardan bazıları:
Mahbûb: Sevilen kişi, âşık olunan.
Yâr: Dost, hayat arkadaşı, sevgili.
Dilber: Gönül alan, güzelliğiyle hayran bırakan.
Cânân: Ruhun eşi, gönlün sevgilisi.
Bugün birine “sevgilim” derseniz basitçe anlaşılır. Ama “Ey dilber-i dilkeş” dediğinizde, ya size hayran olur ya da “Sen bana şiirle mi trip atıyorsun?” diye sorar.
Erkeklerin Stratejik Yaklaşımı
Modern erkek: “Sevgilim, sorun ne? Halledelim.”
Osmanlı erkeği: “Ey mahbûb, gönlünde ne kin var ise ser söyle, derhal bir ferman yazarak çözelim!”
Stratejik plan yapma konusundaki ciddiyet, Osmanlı aşkında da vardı. Erkekler, aşklarını ilan ederken bile kelime seçiminde stratejik davranırdı. Yanlış bir kelime, “romantik” olmaktan çok “divan edebiyatı sınavı” havası verebilirdi.
Kadınların Empatik Yaklaşımı
Modern kadın: “Ben seni anlamak istiyorum.”
Osmanlı kadını: “Ey cânân, gönlümün sultanı, derdin ne ise gönül tahtımda senin için yer açıktır.”
Kadınların empati gücü, Osmanlıca’nın süslü dilinde daha da öne çıkardı. Sevgiliye sadece ilgi göstermekle kalmaz, ona koca bir metaforlar ziyafeti sunarlardı.
Mizahın Gücü: Osmanlıca ile Flörtleşmek
Bugün bir çift arasında geçen WhatsApp diyaloğunu Osmanlıca hayal edelim:
O: “Yâr, müsait isen bu akşam kahve içelim mi?”
O: “Ey gönlümün şehsuvarı, amma velâkin müsait değilim. Yarın görüşelim.”
O: “Tamamdır, kahveye menengiç mi eklesek?”
O: “Sen var iken kahvenin tadı dahi şeker olur.”
Böyle bir flörtleşme, hem romantik hem de kahkahalık olmaz mıydı?
Bonus: Günümüz İlişkilerine Osmanlıca Dokunuş
Bir tartışmada sevgilinize “Beni anlamıyorsun!” demek yerine, “Ey dilber-i nâzenin, hislerimin divanına göz atmazsın” dediğinizi düşünün. Büyük ihtimalle tartışma bitmez ama en azından gülerken konunun ciddiyeti azalır.
Osmanlıca Sevgilim: Romantizm mi, Komedi mi?
Osmanlıca’da sevgililik kavramı, sadece romantizm değil aynı zamanda edebiyatın da en büyük ilham kaynağıydı. Bugün bizler bu kelimeleri biraz komik, biraz da büyüleyici buluyoruz. Peki sizce, sevgiliniz size Osmanlıca hitap etseydi hoşunuza gider miydi, yoksa “Google Translate” mi çağırırdınız?
—
Osmanlıca “sevgilim” konusunu hem tarihi hem mizahi açıdan ele aldık. Şimdi sıra sizde: Siz sevgilinize hangi Osmanlıca kelimeyle hitap ederdiniz? Yorumlarda paylaşın, belki bugünün ilişkilerine yeni bir edebi moda başlatırız!